Miód to nie tylko cukier
Miód był znany i używany pod koniec IV tysiąclecia p.n.e ze względu na swoje właściwości zdrowotne oraz słodzące. Badania wykazują, że miód ma działanie przeciwzapalne, przeciwdrobnoustrojowe, przeciwwirusowe, zmniejszające opuchliznę i ból. Ponadto bierze udział w mechanizmach związanych z odpornością organizmu. Niektóre źródła tłumaczą, że działania immunosupresyjne (zmniejszające reakcję zapalną) miodu są związane ze zwiększaniem populacji bakterii probiotycznych. Miód to nie tylko cukier.
Przeciwutleniacze
W dzisiejszych czasach sporo uwagi poświęca się substancjom przeciwutleniającym. Aktywność fizyczna, palenie papierosów, zanieczyszczone środowisko – szczególnie poprzez smog, to tylko kilka sytuacji, w których nasz organizm jest bardziej narażony na większe stężenie wolnych rodników. Wolne rodniki są to atomy lub cząsteczki, które posiadają niesparowane elektrony. Najczęściej mówi się o wolnych rodnikach tlenowych również znanych pod nazwą – reaktywne formy tlenu. To właśnie one są przyczyniają się do uszkadzania naszego DNA i zwiększają ryzyko zachorowania na choroby neurodegeneracyjne, reumatoidalne i układu krążenia.
Ważne jest, więc aby mieć odpowiednią równowagę między wolnymi rodnikami i substancjami przeciwutleniającymi. Najchętniej, z naturalnych produktów. Miód w swoim składzie zawiera między innymi: kwasy fenolowe, flawonoidy, witaminę C i karotenoidy. Są to substancję, charakteryzujące się wysoką zdolnością antyoksydacyjną. Badania przeprowadzone przez Gheldofa i Engesethaz 2002 wykazały, że miody ciemne a zwłaszcza miody gryczane na przykład, mają największą aktywność przeciwutleniającą. Oprócz tego stwierdzono, że ta aktywność była głównie związana z wysokim stężeniem polifenoli (flawonoidów i kwasów fenolowych). Badania z 2015 roku wykazały, że dodanie 10% miodu gryczanego lub wielokwiatowego do herbaty czarnej wpływa na zwiększoną zdolność zmiatania wolnych rodników. Co ciekawe dodanie 5% miodu powodowało spadek aktywności antyoksydacyjnej. Polifenole zawarte w miodzie są także zaangażowane w zmniejszanie uszkodzeń okrężnicy w trakcie zapalenia jelita grubego.
Miód to nie tylko cukier
Jednakże głównym składnikiem miodu są węglowodany, które stanowią około 95% jego suchej masy. Dlatego z jednej strony należy używać tego produktu z umiarem, z drugiej strony prace badawcze wskazują na to, że właściwości prozdrowotne miodu są osiągalne tylko przy dużych dawkach – około 50-80g. Dlatego warto przechowywać i spożywać miód w taki sposób, aby zachować jak najwięcej korzystnych składników. Pod wpływem temperatury większość z tych prozdrowotnych składników ulega rozpadowi i z tego względu powinno się spożywać miód w temperaturze nie wyższej niż 36 stopni Celsjusza. A więc gorąca herbata posłodzona miodem zamiast cukrem nie jest wcale o wiele zdrowsza. Dodawajmy do niej miód, gdy herbata nas nie poparzy – a tym samym nie zniszczy składników z miodu.
Miód nektarowy a miód spadziowy
Na półkach w sklepie można znaleźć wiele różnych miodów: płynne, skrystalizowane, ciemne, jasne a także spadziowe i nektarowe. Miody nektarowe (kwiatowe) mogą być jednokwiatowe lub wielokwiatowe, w zależności od tego czy pszczoły zbierają nektar z określonej roślinny czy wielu różnych. Pszczoły zbierają nektar, czyli gęsty sok roślinny a następnie zabierają go do ula.
Miody spadziowe powstają nieco inaczej, pszczoły zbierają wydzielinę mszyc i czerwców oraz soki drzew. Nie da się zaplanować produkcji miodu spadziowego, czasami jest a czasami nie. Najrzadsze są miody ze spadzi iglastej a zwłaszcza jodłowej.
Miody płynne są miodami młodymi, które z czasem krystalizują. Jest to naturalny proces, nie zmieniający składu.
Można to jednak zrobić delikatnie, podgrzewając go do niecałych 40 stopni, bardzo powoli. Sadowscy właśnie tak robią, aby wmieszać do miodów liofilizowane dodatki – dzięki czemu ich miody nabierają nowych właściwości i fantastycznych smaków!
Źródła
Dmowski, P., & Wilczyńska, A. (2015). Wpływ dodatku miodu na antyoksydacyjne właściwości naparów herbaty czarnej. Probl. Hig. Epidemiol, 96, 688-692
Hołderna-Kędzia, E., & Kędzia, B. (2006). Badania nad przeciwutleniającymi właściwościami miodu pszczelego. Acta Agrobotanica, 59(1), 265.
Kumar, K. S., Bhowmik, D., Biswajit, C., & Chandira, M. R. (2010). Medicinal uses and health benefits of honey: an overview. J Chem Pharm Res, 2(1), 385-395.
Semkiw i in., Sektor pszczelarski w Polsce w 2018 roku, Instytut Ogrodnictwa, Zakład Pszczelnictwa w Puławach, Puławy 2018.
